Dyrektywa Omnibus – czego dotyczy?

Dyrektywa Omnibus to rozporządzenie, które teoretycznie uchwalone zostało już ponad trzy lata temu, jednak w dalszym ciągu nie weszła ona jeszcze w życie we wszystkich krajach, których dotyczy. Co zakłada dyrektywa i kto powinien się do niej stosować?

Czym jest dyrektywa Omnibus?

Omnibus to bardziej przystępna, użytkowa nazwa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/2161. Zarządzenie to dopełnione zostało dodatkowo przez szereg krajowych rozwiązań i zmian, wraz z którymi tworzyć ma szansę na unowocześnienie i szeroko pojęte ulepszenie rynku konsumenckiego. Ogólnym założeniem i celem dyrektywy jest uczynienie handlu w sieci bardziej bezpiecznym i transparentnym. Planowane zmiany mają przede wszystkim chronić klientów, ustrzegając ich między innymi przed manipulowaniem cenami produktów.

Od kiedy obowiązuje dyrektywa Omnibus?

Omnibus uchwalona została 27 listopada 2019 roku, jednak w życie weszła kilka tygodni później – 7 stycznia 2020 roku. Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej zostały zobowiązane do wdrożenia związanych z nią nowych rozporządzeń i przepisów do dnia 28 listopada 2021 roku. Do grupy krajów, którym nie udało się dotrzymać ustalonego terminu należy Polska. W naszym kraju należyty proces legislacyjny rozpoczął się wprawdzie w lipcu 2021 roku, jednak niemal cały kolejny rok trwało skierowanie projektu ustawy do Sejmu. Zgodnie z założeniami, przepisy dyrektywy miały wejść w życie w trzecim kwartale 2022 roku, jednak w rzeczywistości obowiązują one dopiero od 1 stycznia 2023 roku.

freepik.com

Dyrektywa Omnibus – podstawowe założenia

Przepisy składające się na nową dyrektywę, mają przede wszystkim uczynić rynek e-commerce bardziej przyjaznym, bezpiecznym i transparentnym dla konsumenta. Co to oznacza w praktyce? Zmiany dotyczące obowiązków przedsiębiorców i sprzedających w zakresie:

• informowania klienta o cenach i promocjach,
• opiniach i recenzjach dotyczących produktów i usług.

Do stworzenia nowych przepisów i rozwiązań skłoniły członków Komisji Europejskiej przede wszystkim popularne akcje promocyjne, takie jak Black Friday czy Cyber Monday. Przed ich rozpoczęciem wielu sprzedawców dopuszczało się bowiem nieetycznych praktyk tak zwanego żonglowania cenami, które wprowadzały konsumenta w błąd. Żonglowanie to polega na wcześniejszym zawyżaniu cen produktów po to, aby na kilka dni przed planowaną akcją promocyjną móc obniżyć je do wysokości pierwotnej, a nierzadko nawet wyższej niż cena początkowa.

Innymi praktykami sprzedawców, które stały się niejako inspiracją dla stworzenia nowych zasad, jest tworzenie fikcyjnych, wyłącznie pozytywnych opinii na temat wybranego produktu lub usługi, czy też całej marki. Nierzadko w tym celu zatrudniane są osoby, zajmujące się tak zwanym marketingiem szeptanym, zakładające fikcyjne konta, dodające dziesiątki pochlebnych opinii, wprowadzających w błąd potencjalnego kupującego.

Dyrektywa Omnibus w praktyce

Dyrektywa Omnibus ma sprawić przede wszystkim, że ukrócone zostaną praktyki sztucznego zawyżania cen przed promocją. Nakłada ona bowiem na sprzedawców obowiązek poinformowania klienta o najniższej cenie danego produktu, obowiązującej w okresie minimum 30 dni przed wprowadzeniem promocji. Wskutek tego, obok przekreślonej kwoty i jej pomniejszonej aktualizacji, pojawić się musi informacja o tym, czy w ciągu ostatniego miesiąca produkt nie posiadał już ceny niższej niż obecna. Informacje te mają pojawiać się nie tylko na metkach, ale także na sklepowych półkach, w promocyjnych gazetkach oraz na aukcjach i w sklepach internetowych.

Realne zmiany wprowadzone zostaną również w zakresie opinii i recenzji, dotyczących produktów. Komisja Europejska zakłada bowiem, iż uzasadnionym będzie zwrócenie się bezpośrednio do osób zamieszczających opinie, w celu potwierdzenia ich tożsamości i sprawdzenia, czy faktycznie dokonały one zakupu w danym sklepie. Ponadto dla osób zostawiających opinię obowiązywać będzie konieczność rejestracji lub inna ścieżka weryfikacji ich tożsamości – weryfikacja e-mail czy kontrola adresu IP.

Dyrektywa Omnibus to w założeniu ogromny krok w stronę bezpieczeństwa i większej świadomości dla konsumenta. Odpowiednio wprowadzone w życie założenia i nowe przepisy mogą realnie przyczynić się do ukrócenia nieetycznych praktyk sprzedawców, zarówno internetowych, jak i tych działających offline.